خواب پریشی کودک + عکس

خواب پریشی کودک یکی از شایع‌ترین چالش‌هایی است که والدین در دوران رشد فرزندشان با آن روبرو می‌شوند. این اختلال خواب که در علم روانشناسی با عنوان پاراسومنیا شناخته می‌شود، به مجموعه‌ای از رفتارهای غیرعادی گفته می‌شود که هنگام خواب، بیداری یا در گذر بین این دو حالت اتفاق می‌افتند. خواب پریشی در کودکان نه تنها کیفیت خواب را کاهش می‌دهد، بلکه بر سلامت روان، تمرکز روزانه و رشد شناختی آن‌ها نیز تأثیرگذار است. پاراسومنیا در کودکان به رویدادهای ناخوشایندی اشاره دارد که خواب او را مختل می‌کنند و الگوی خواب کودکان دلبندتان را بهم می ریزند. در این مطلب با اقتباس از بلاگ روانشناس کودک مامانی نو، به بررسی انواع خواب پریشی و راه های درمان آم می پردازیم.

انواع خواب پریشی در کودکان

انواع خواب پریشی کودک بسیار متنوع است و می‌تواند از کابوس‌های شبانه گرفته تا راه رفتن در خواب و حتی ترس‌های عمیق خواب را شامل شود. در ادامه با رایج‌ترین انواع اختلالات خواب در کودکان آشنا می‌شویم:

انواع خواب پریشی: 1. کابوس

کابوس یا رویای ترسناک، یکی از رایج‌ترین انواع خواب پریشی کودک است. این رویاهای ناخوشایند که اغلب در نیمه دوم شب رخ می‌دهند، باعث بیدار شدن کودک با ترس، گریه و اضطراب می‌شوند. بیشتر کودکان بعد از بیدار شدن از کابوس، به راحتی واقعیت را از خواب تشخیص می‌دهند، اما ممکن است تا مدتی دچار اضطراب شوند و دوباره خوابیدن برایشان دشوار باشد.

انواع خواب پریشی: 2. راه رفتن در خواب

راه رفتن در خواب کودکان یکی از رفتارهای غیرعادی در زمان خواب است که والدین را به شدت نگران می‌کند. کودک ممکن است در حالی که چشم‌هایش باز است و به نظر می‌رسد بیدار است، از تخت بیرون آمده و در خانه حرکت کند. در بیشتر موارد، کودک بعد از بیدار شدن هیچ خاطره‌ای از آنچه در حین خواب اتفاق افتاده ندارد.

انواع خواب پریشی: 3. صحبت کردن در خواب

صحبت کردن در خواب، یکی دیگر از نشانه‌های رایج خواب پریشی کودک است. کودک ممکن است در خواب کلمات بی‌معنی، عبارات نامفهوم یا حتی جملاتی کاملاً مشخص و واضح بگوید. این حالت معمولاً بی‌خطر است، اما اگر با علائم دیگری مانند کابوس یا ترس شبانه همراه باشد، نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.

انواع خواب پریشی: 4. ترس‌های خواب

ترس‌های شبانه یا Night Terrors نوعی از خواب پریشی کودک است که با فریاد، تنفس تند، تعریق شدید و ناآرامی همراه است. برخلاف کابوس، کودک در هنگام ترس شبانه بیدار نمی‌شود و اغلب نسبت به تلاش والدین برای آرام کردن واکنشی نشان نمی‌دهد. این حالت معمولاً در مراحل عمیق خواب و اوایل شب اتفاق می‌افتد.

انواع خواب پریشی: 5. برانگیختگی‌های گیج‌کننده

در برخی کودکان، خواب پریشی با حالاتی مانند بیدار شدن‌های ناگهانی همراه است که با گیجی و ناتوانی در پاسخ‌دهی همراه است. کودک ممکن است نشسته باشد، چشمانش را باز کرده باشد، اما به سوال‌ها پاسخ ندهد یا حرکاتی بی‌معنی انجام دهد. این حالت‌ها اغلب چند دقیقه طول می‌کشند و سپس کودک دوباره می‌خوابد.

علائم و نشانه‌های خواب پریشی در کودکان چیست؟

شناخت زودهنگام علائم خواب پریشی کودک به والدین کمک می‌کند تا از بروز عوارض بعدی پیشگیری کنند. برخی از علائم رایج عبارت‌اند از:

فریاد زدن یا گریه کردن در خواب

بیدار شدن با ترس یا سردرگمی

راه رفتن، نشستن یا انجام حرکات دیگر هنگام خواب

بی‌قراری‌های شبانه مداوم

خستگی یا خواب‌آلودگی در طول روز

ناتوانی در تمرکز یا پرخاشگری

علت خواب پریشی در کودکان چیست؟

دلیل بروز خواب پریشی در کودکان متفاوت است. برای مثال، شاید عامل آن ژنتیکی و خانواده شما سابقه خواب پریشی را داشته باشد. از طرف دیگر هم ممکن است کودک شما مبتلا به یک سری اختلالات مغزی باشد که این اختلالات به صورت خواب پریشی کودک خودشان را نشان دهند.

استرس و اضطراب: تنش‌های روزمره، تغییرات خانوادگی یا اضطراب جدایی می‌تواند باعث اختلال در خواب کودک شود.

الگوهای خواب نامنظم: نخوابیدن به موقع یا محرومیت از خواب عمیق، یکی از عوامل کلیدی بروز پاراسومنیا در کودکان است.

سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا اعضای خانواده در کودکی دچار خواب پریشی بوده‌اند، احتمال بروز آن در کودک نیز بیشتر است.

تب و بیماری‌های جسمی: برخی بیماری‌ها و تب‌های شدید در شب می‌توانند عامل بروز خواب پریشی موقتی باشند.

پاراسومنیا کودکان چگونه درمان می‌شود؟

درمان خواب پریشی کودک بسته به نوع و شدت علائم متفاوت است. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

تنظیم برنامه خواب منظم: رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان‌های ثابت، کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد.

ایجاد محیط خواب امن و آرام: حذف عوامل تحریک‌کننده مثل نور زیاد یا صداهای مزاحم، به آرامش کودک کمک می‌کند.

درمان‌های رفتاری: روان‌درمانی کودک، به‌ویژه درمان شناختی-رفتاری، در کاهش اضطراب و کابوس‌ها مؤثر است.

دارودرمانی (در موارد شدید): در برخی موارد خاص و تحت نظر روانپزشک کودک، ممکن است داروهایی تجویز شود.

چه زمانی در مورد مشکلات خواب با پزشک تماس بگیرم؟

اگر علائم خواب پریشی کودک به طور مداوم ادامه دارد یا روی عملکرد روزانه و سلامت روان او تأثیر گذاشته است، بهتر است با یک روانپزشک کودک یا متخصص خواب مشورت کنید. برخی نشانه‌هایی که نیاز به بررسی فوری دارند عبارت‌اند از:

تکرار بیش از حد راه رفتن در خواب یا ترس‌های شبانه

آسیب جسمی هنگام خواب

قطع تنفس یا خروپف غیرعادی

افت تحصیلی، اضطراب یا پرخاشگری روزانه

درک علل و انواع خواب پریشی کودک، قدم اول در مسیر کمک به فرزندتان است. اگرچه بسیاری از این اختلالات در سنین پایین گذرا هستند، اما مراقبت آگاهانه، ایجاد آرامش روانی و مشورت با متخصصان می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند. به یاد داشته باشید که خواب سالم، زیربنای رشد شناختی، احساسی و جسمی کودک شماست.

منبع